2019-2020: Filosoferen kan iedereen leren
Geplaatst op 2 april 2020
Tijdens deze rare tijden waarin veel werkzaamheden stil zijn komen te liggen, leek het me mooi om eens terug te kijken naar alle leuke projecten en evenementen waar ik dit schooljaar aan mee heb mogen werken.
Tutor bij Erasmus School of Philosophy
De helft van de week ben ik werkzaam als kerntutor bij de Erasmus School of Philosophy. Ik geef eerstejaarsstudenten werkcolleges in verschillende filosofievakken. Zo heb ik dit jaar o.a. vakken gegeven in de politieke filosofie, filosofie van mens en cultuur, ethiek en de historie van de filosofie.
Werkcolleges zijn wekelijkse sessies van twee uur, waar studenten onder begeleiding filosofische vaardigheden kunnen trainen en al hun vragen kunnen stellen over de literatuur.
Als kerntutor werk ik achter de schermen met mijn collega’s aan activiteiten en onderwijsinnovaties om deze filosofische vaardigheden zo goed mogelijk in ons onderwijs toe te passen. Filosofische vaardigheden zijn o.a. het lezen van filosofische artikelen, samenvatting, academisch schrijven en debatteren.
Ik geniet er erg van om op een uitdagende manier met mijn vakgebied bezig te zijn en mijn eigen filosofiekennis op te frissen en te verbreden. Het is erg leuk om met studenten van allerlei verschillende leeftijden en achtergronden te discussiëren over allerlei filosofische thema’s en hen te helpen zich steeds meer thuis te voelen in het werken met filosofische teksten.
Filosofie hoort zich echter niet alleen af te spelen in de academische wereld. In mijn optiek is een filosoof iemand die nieuwsgierig is naar de wereld om zich heen en daarom veel vragen durft te stellen. Een filosoof is iemand die nieuwe vragen stelt en hier originele antwoorden op bedenkt. Filosoferen is leren nieuwsgierig te zijn, eigenwijs te zijn en in twijfel te durven trekken. Tijdens filosofie leer je vragen stellen, je mening verwoorden, doorvragen en naar de mening van een ander luisteren. En dit zijn vaardigheden die iedereen kan, en naar mijn mening zou moeten, leren. Deze visie probeer ik dan ook met veel enthousiasme over te dragen tijdens mijn andere werkzaamheden.
Projectcoördinator van het Erasmusproject bij Erasmus University College
Op het Erasmus University College proberen we deze Erasmiaanse burgerschapswaarden over te brengen tijdens het ‘Zelf denken, samen doen’ project in samenwerking met JINC en de Bibliotheek Rotterdam. VMBO-scholieren krijgen een filosofieles over Erasmus, waarbij ze worden aangemoedigd hun eigen mening te vormen over het onderwijs en de samenleving en leren argumenteren en debatteren. De leerlingen zijn altijd erg enthousiast dat ze de kans krijgen over alles te praten wat ze willen. ‘Ik wil later ook filosoof worden!’, riep een jongen, nadat hij enthousiast zijn hele school denkbeeldig opnieuw had vormgegeven.
Voor de basisschoolleerlingen organiseren we TaalTrips op Blaak. De leerlingen krijgen een rondleiding langs alle belangrijke plekken voor Erasmus, zoals het standbeeld, zijn geboortehuis, de Laurenskerk en de Erasmus Experience. Onderwijl vergroten de leerlingen hun woordenschat en oefenen ze met het verwoorden van hun mening.
Leiden Delft Erasmus-Meet up
Begin dit jaar heb ik vanuit het Wetenschapsknooppunt workshops voor leerkrachten in het basisonderwijs mogen verzorgen. In deze workshops legde ik het belang van filosoferen met kinderen uit en reikte ik tips & tricks aan om in het basisonderwijs toe te passen. Ik vertelde o.a. dat kinderen met hun open en nieuwsgierige houding, misschien nog wel de grootste denkers zijn van ons allemaal. Ze durven overal vragen over te stellen en durven door te vragen, zie als voorbeeld de ‘waarom’-fase in onze kleutertijd. Wanneer we wekelijks een moment in de klas zouden vinden om kinderen te laten toegeven aan deze fase, leren de kinderen filosofische basisvaardigheden als nieuwsgierigheid, een kritische houding, vragen stellen en out of the box denken.
Het was ontzettend leuk om deze workshop te mogen geven. Extra leuk was dat de keynote spreker André Kuipers was. Iemand die ik erg bewonder en iemand die mij erg heeft geïnspireerd de workshopreeks ‘Filosofie over de Toekomst’ te ontwikkelen.
Het Wetenschapsknooppunt
Vorig jaar vertelde ik al dat ik een lessenreeks filosofie heb ontwikkeld voor basisschoolleerlingen. Dit jaar heb ik mijn lessenreeks voor het eerst aan twee klassen mogen geven. De kinderen vonden het ontzettend leuk om over de toekomst na te denken en nieuwe uitvindingen te bedenken. De les ‘Kan ik vrienden zijn met een robot?’ was unaniem de favoriet onder alle leerlingen.
Ook heb ik dit jaar voor het Wetenschapsknooppunt weer een aantal mooie openingscolleges ‘filosofie’ mogen verzorgen aan zowel basis- en middelbare schoolleerlingen die een lessenreeks filosofie gingen volgen. Aan de middelbare schoolleerlingen heb ik verteld hoe je filosofisch onderzoek kunt doen en waarom het zo belangrijk is om filosofie te gebruiken bij elke vorm van onderzoek doen. Het is bij elke vorm van wetenschap goed om met een kritische blik te leren kijken naar je eigen werk en het werk van anderen en te durven nieuwe ideeën te bedenken die nog niemand eerder heeft bedacht. Hopelijk heb ik weer een hoop leerlingen kunnen inspireren!
Daarnaast heeft het Wetenschapsknooppunt dit jaar de EUR professional services award in ontvangst mogen nemen. Dit maakte me nog trotser deel uit te maken van dit mooie team!
Bibliotheek Rotterdam
Voor de Bibliotheek Rotterdam heb ik vele brugklassen van het Erasmiaans Gymnasium mogen verwelkomen in ‘De Kluis’, het archief van de Bibliotheek. Hier heb ik veel speciale exemplaren mogen laten zien, waarbij ik veel heb kunnen vertellen over de filosoof Erasmus. Alle leerlingen vonden het erg bijzonder dat ze eeuwenoude boeken mochten bezichtigen, die normaal niet toegankelijk zijn voor het publiek. Maar deze grote boekenwurm heeft denk ik nog het meest genoten. 🙂
LOI
LOI, de Leidse Onderwijsinstellingen, zijn dit jaar een nieuwe klant van mij geworden. Ik heb voor de HAVO leerlingen het filosofiepakket mogen herschrijven en allerlei leuke essayopdrachten mogen bedenken. Het was ontzettend leuk om de hele filosofiegeschiedenis en filosofie in al haar facetten in een notendop te kunnen omschrijven.
Ik in 010
Dit jaar heb ik ook erfgoededucatie instelling ‘Ik in 010’ als nieuwe klant gekregen. Ik in 010 organiseert projecten voor basisscholen met een bepaald thema, waar allerlei verschillende facetten van erfgoed in worden belicht. Ik mocht meewerken aan het thema ‘Vrijheid’, waarbij ik filosofielessen aan allerlei leeftijden mocht geven.
De grootste uitdaging was dat ik filosofielessen mocht geven voor de kleuterklassen. Ik was erg trots om wederom te beseffen dat filosoferen werkelijk kan met alle leeftijden. De kinderen en ik hebben hele leuke discussies gehad over ‘bezit’. Wanneer is iets nu van jou? Moet je alles altijd delen? Tot slot mochten de kinderen hun eigen schatkist vullen met hun meest dierbare voorwerp. Ik was erg trots op de mooie antwoorden van de kinderen!
Ik kijk in deze moeilijke tijden dus met veel plezier terug op alle leuke werkzaamheden die ik dit schooljaar heb verricht, terwijl ik hard doorwerk om de EUR filosofiestudenten digitale onderwijsactiviteiten aan te kunnen bieden. En ik kijk er erg naar uit om volgend schooljaar vol enthousiasme al mijn andere werkzaamheden voort te kunnen zetten onder mijn motto: ‘Filosoferen kan iedereen leren!’